Każdy wie, że funkcjonowanie w dobrze oświetlonym pomieszczeniu jest bardziej efektywne. Nauka przynosi lepsze rezultaty, a praca staje się bardziej wydajna. Także samopoczucie ulega poprawie. Co to jednak znaczy w praktyce „dobra moc oświetlenia”? Podpowiadamy, jak dobrać ilość światła do pomieszczenia.

W jaki sposób obecnie określa się moc oświetlenia?

Każda żarówka posiada parametr strumienia świetlnego, określony w lumenach (lm). Jest to ilość emitowanego światła. Im więcej lumenów ma lampa, tym mocniej będzie świeciła. Kiedyś moc żarówki określano w watach. Uznano jednak, że lumeny lepiej oddają jasność, ponieważ waty określają jedynie moc, czyli ilość zużywanej energii elektrycznej. Jakie to ma znaczenie?

Kupując żarówkę, zawsze zwracajmy uwagę na ilość lumenów, a nie jedynie watów, ponieważ może się okazać, że dwie lampy o takiej samej ilości mocy generują zupełnie inną ilość jasności, a niestety precyzyjne przeliczenie jednej jednostki na drugą jest niemożliwe.

Czy lumeny to wszystko?

Pojęcie lumenów nie wystarcza do dokładnej oceny mocy świetlnej żarówki. Nigdy nie jest tak, że w każdy punkt pomieszczenia dociera dokładnie taka sama ilość lumenów. Część promieniowania świetlnego ulega rozproszeniu, a część odbija się i wraca do punktu wyjścia. Aby można było kompleksowo ocenić, czy lampa będzie świeciła światłem bardziej punktowym, czy też rozproszonym, podczas zakupów zwracajmy również uwagę na luksy (lx). Określają one ilość światła w konkretnym punkcie pomiarowym.

Przeliczenie lumenów na luksy nie jest proste i wymaga analizy wielu składowych, jak kąt rozproszenia lampy, wysokość punktu emisji światła, kolor ścian (jaśniejsze barwy odbijają więcej światła niż ciemne).

Moc oświetlenia a wielkość pomieszczenia

W zależności od rodzaju pomieszczenia może nam zależeć na świetle łagodnym i nastrojowym (około 150 lx), jasnym i funkcjonalnym (około 300 lx) lub bardzo jasnym (500 lx lub więcej).

Przekładając miarę luksów na bardziej rozpowszechnione waty, można stwierdzić, że dla pomieszczenia o powierzchni 10 m², jak na przykład niewielka sypialnia, do uzyskania światła nastrojowego wystarczy nam 100 watów. W salonie o powierzchni 25 m², gdzie spędzamy dużo czasu, czytamy książki i przyjmujemy gości, jasne światło zapewni nam łącznie 420 Watów. Z kolei dobrze oświetlony gabinet do pracy o powierzchni 12m² powinien być oświetlony z łączną mocą 300 watów. Oczywiście przy tak dużym natężeniu światła stosujemy kilka jego źródeł, które uzupełniają się wzajemnie.

A gdybyśmy chcieli wyrazić to samo w luksach?

• W salonie, w kąciku przeznaczonym do czytania książek powinno występować światło o natężeniu około 500 lx,
• w łazience, do swobodnego nałożenia makijażu lub golenia zarostu potrzebujemy około 500-600 lx,
• w sypialni w zupełności wystarczy nam 150-250 lx.

Choć są to wartości, które większość osób uznałaby za wystarczające, warto pamiętać, że jasność oświetlenia jest determinowana również przez przyjęty styl i wystrój.

Jak wystrój pomieszczeń wpływa na moc oświetlenia?

Natężenie oświetlenia powinno uwzględniać aranżację domu lub mieszkania. Jeżeli stawiamy na nowoczesny i minimalistyczny styl skandynawski, możemy zmniejszyć ilość watów lub lumenów i luksów (w zależności od sposobu obliczania). Jasne meble i gradient ścian, brak ciężkich zasłon i ciemnych dywanów sprawiają, że emitowane światło lepiej rozchodzi się w pomieszczeniu, które sprawia wrażenie jaśniejszego.

Jeżeli stawiamy na styl glamour (ciemne dywany, miękkie tkaniny i bogate wyposażenie) albo loftowy (wysokie sufity, ciemne, surowe ściany), będziemy potrzebowali nieco więcej światła, niż wymagałyby tego klasyczne warunki.

Jak dobrać moc oświetlenia przy taśmach LED?

Coraz więcej osób, decydując się na podwieszane sufity, oświetla mieszkanie taśmami LED. To efektowne rozwiązanie, choć trzeba pamiętać, że powyższe założenia nie sprawdzą się w tym przypadku. Światło emitowane przez diody LED nie pada pionowo w dół, ale pada bezpośrednio na sufit i dopiero po odbiciu od niego jest rozpraszane na pomieszczenie.

W tym przypadku należy zwrócić szczególną uwagę, aby taśma LED biegła przez całą długość pomieszczenia, a najlepiej po całym jego obwodzie. Można przyjąć, że taśma o mocy 10 W zapewni wystarczającą ilość światła do komfortowego funkcjonowania, zaś 18 Wat odczujemy, jako oświetlenie mocne.

Podsumowanie

Moc oświetlenia w pomieszczeniach można określać na różne sposoby. Bez względu na przyjętą jednostkę pomiaru mocy oświetlenia, pamiętajmy o własnym komforcie i przeznaczeniu pomieszczenia. W dobrze doświetlonym pokoju czujemy się pełni energii, z kolei dyskretnie oświetlona sypialnia kojarzy nam się przede wszystkim z wypoczynkiem. Nie bójmy się także eksperymentować z różnymi technologiami, zamieniając standardowe żarówki na LED-owe. Postęp technologiczny sprawił, że informacje, do których przyzwyczaiło się poprzednie pokolenie, mogą być nieco mylące. Obecnie jakość żarówki, rozumiana jako „moc oświetlenia”, nie zawsze musi być wyrażona w watach.